Xwedîderketin û pêşxistina Manîfestoya Civaka Demokratîk wek peywireke esasî di rojeva Meclîsa Partiya me de cih digre

Di civîna me ya ku di 26’ê Cotmehê de li Amedê hat lidarxistin, pêvajoya siyasî û xebatên partiya me bi berfirehî hatin nirxandin. 

Geşedanên ku li Rojhilata Navîn pêk tên, nîşan didin li hember polîtîkayên tundî û zextan siyaseta muzekereyan her ku diçe pêş dikeve. Mînakên Îsraîl-Fîlîstînê û Rûsya-Ukraynayê derxist holê ku piştî pêvajoyên şer pêvajoyên ji bo aştî û çareseriyê çawa dikevin meriyetê. Hevsengiyên herêmî yên ku bandor li cîhanê dikin li ser rageşiyên hêzên hegomon ên Rojhilata Navîn û Asyayê tên sazkirin. Bi heman rengî, lihevkirina ku di navbera hêzên QSD û hikumeta berdemî ya Sûriyê de pêk hat, wê bandorên nû li geşedanên Rojhilata Navîn bike. 
 
Îro hem di pergala kurewî de polîtîkayên biçekirinê her ku diçin zêde dibin û hem jî li ser siyasetên şer hevsengiyên cîhanê dimeşin. Di rewşeke bi vî halî de banga ‘’Aştî û Civaka Demokratîk’’ a Birêz Abdullah Ocalan, ji bo azadiya gelên Rojhilata Navîn gaveke stratejîk e. Xeta siyaseta demokratîk a ku Birêz Ocalan pêşniyar dike, li dijî modela netew-dewletiyê jiyana hevpar û azad a gelan esas digre. Nexşerêya wî ne tenê ji bo gelê Kurd, ji bo tevahiya gelên Rojhilata Navîn deriyên aştiyeke mayînde û azadiyê vedike. 
 
Li ser vê esasê Tevgera Azadiya Kurd, b idi 26’ê Cotmehê de gaveke dîrokî ya nû avêt û ji bo çareseriya demokratîk a pirsgirêka Kurd û ji bo veguhestina demokratîk îradeyeke dîrokî nîşan da. Ev îrade, li hember bişavtin û înkara sed salan daxwaza veguhestina demokratîk e. 
Tevgera Azadiya Kurd bi helwesta ku meşand, ji bo nirx û hêviyên aştî, demokrasi û jiyana hevpar baweriya civakî mezin kir. El helwest di heman demê de li hember siyaseta şer a Rojhilata Navîn vexwendina çareseriya mayînde ye. 
 
Li hember înkar, îmha û zextên ku ev sed sal in dimeşe, sazkirina edalet, azadî û wekheviyê êdî berpirysariyeke dîrokî ye. Lê îradeya ji bo çareseriyê bi yek alî ne mumkun e. Divê her du aliyên vê pêvajoyê bi îrade, wêrektî û biryardariyeke hevpar û mezin gav bavêjin. Ji bo pêvajo li ser esasên çareseriyê dewam bike, divê demildest bingehên zagonî bên avakirin û li ser nirxên demokrasiye pêvajo bimeşe. Ji bo vê jî divê zagonên çareserî û entegrasyona demokratîk demildest bikevin meriyetê da ku pêvajo bi serkeftî bi encam bibe. Di vê çarçoveyê de divê lijneya meclise demildest bi Birêz Ocalan re hevdîtin pêk bîne û xwedî li îradeya çareseriyê derbike. Ji bo pêşeroja pêvajoyê divê şert û mercên azadiya Birêz Ocalan di rojevê de bên girtin û azadiya wî demildest pêk bê. Ev yek wê îradeya ji bo çareseriyê bi hêztir bike û pêşeroja pêvajoyê jî bi ewle bike. 
 
Sazkirina aştiyeke mayînde bi bihêzkirina îradeya jiyana hevpar mumkun e. Bi vê armancê, divê tevî dînamîkên siyasî û civakî li ser esasên dîalog û lihevkirinê tevbigerin. Di vê çarçoveyê de em bang li destilatdariya siyasî dikin ku; dest bibin destê îradeya çareseriyê. Ji bo edalet, wekhevî û azdiyê, ji bo aştîyeke mayîn de gavên ku wê encam bidin bavêjin. Gelê Kurd bi perspektîva civaka demokratîk ve îro li Rojhilata Navîn pêşengtiya avakirina jiyana nû dike. Têkoşîn û îradeya gelê me pêşengtiya vê pêvajoyê dike. Ji bo hêviya azadî û aşitiyê pêş bikeve divê îradeya ku gelê Kurd dimeşîne, bihêztir bibe. 
 
Wek Partiya Herêmên Demokratîk, em bang dikin ku; jin, ciwan û tevî gelê me rêxistina xwe mezintir bike û di vê pêvajoya dîrokî de rola xwe ya pêşeng bidomîne. Bi vê armancê divê em li tevî qadan, li tevî tax, gund û bajaran rêxistinkirina bihêz bikin û bêhtir xwedî li vê pêvajoyê derbikevin. Li ser vê esasê, divê her kes di avakirina civaka demokratîk û sazkirina aştiyê de roleke mezin bilîze. Avakirina civaka demokratîk ne tenê armanceke siyasî ye, modeleke jiyana nû ye ku çavakniya xwe ji hêz û îradeya cewherî ya gel digre. 
 
Di vê çarçoveyê de ji bo pêvajoya Meclîsa Partiya me biryar da ku em ê;
Rêxistinên herêmî bihêztir bikin
Bingehên siyaseta demokratîk berfirehtir bikin
Bi armanca gelê me bêhtir xwedî li pêvajoyê derbikeve û bibe perçeyê pêvajoyê xebatên berfireh bimeşînin.
Bi vê armancê, em ê li bajar, navçe, gund û taxan civînên gel, xebatên perwerdeyên demokratîk, forûmên ciwan û jinan li dar bixin. Bi vê yekê ve em ê perspektîfa civaka demokratîk û aştiyê ji bingeha herêmî ve birêxistin û berfireh bikin. 
 
Bêguman ciwan û jin dînamîkên herî mezin ên veguhestinê ne. Li ser esasên temsîlîyeta wekhev û azad modela civaka demokratîk wê bi hêza jinan pêş bikeve. Ciwan jî wê bi erk, hêz û dilsoziya xwe ya azadiyê bibin yek ji stûnên siyaseta demokratîk. Xwedîderketin û pêşxistina Manîfestoya Civaka Demokratîk a Birêz Ocalan di vî warî de wek peywireke esasî di rojeva Meclîsa Partiya me de cih digre. Em baş dizanin ku; aştî tenê bêdengkirina çekan nîne. Aştî, avakirina wekhevî, edalet û jiyana azad a gelan e. Li ser vê esasê armanca me; demokratîkbûyîna dewletê, bihêzkirina mekanîzmayên demokrasiya.
 
Ji bo ev armancên me bikevin meriyetê îradeya siyasî ne bes e. Divê hêza rêxistinkî ya gel jî ji bo serkeftinê bikeve meriyetê. Gelê me bi têkoşîna xwe ya dehan salan, bi berdilên giran, têkoşîna xwe ya demokrasiyê îro aniye qonaxa serkeftinê. Ev pêvajo li gel gelê Kurd wê ji bo tevahiya gelên bindest bibe çavkaniya serdemeke nû ya azadiyê. Pêşeroja hevpar a gelan bi avakirina civaka demokratîk mumkun e. Wek Partiya Herêmên Demokratîk em car din dubare dikin ku; em ê biryardariya xwe ya ji bo siyaseta demokratîk, ji bo rêxistinkirina civakî û ji bo aştiyeke mayînde bidomînin. 
 
Bi vê biryardariyê em ê têkoşîna xwe li ser taxan, li her malan, li her kolan û bajaran bê navber bidomînin da ku dengê azadiyê, aştiyê û wejheviyê geş bibe. 
 
Bi vê helwest û têkoşînê em ê teqez serdemeke nû ya ku wê îradeya gel esas bigre, bi hev re ava bikin. 
 
Partiya Herêmên Demokratîk
26 Cotmeh 2025 - Amed
 
***
 
Kombîyayîşê ma yê Meclîsê Partîyo ke Amed de 26ê teşrîna verêne de virazîya de; averşîyayîşê sîyasî û xebatê ma yê partî bi şeklêko şûmûldar ameyî nîqaşkerdene. Ewro seba azadîya şarê ma û awankerdişê komelê demokratîkî dem demê caardişê mesuldarîyanê ma yo. 
 
Averşîyayîşê ke Rojhelatê Mîyanênî de qewimîyenê, ramojnenê ke sîyaseto ke bi teda û şîdet dest pêkerd û ravûrîya muzakereyan, serdest o. Nimûneyê Îsraîl-Fîlîstînî û Rûsya-Ukrayna bi şeklêko zelal nîşan danê ke şerî ra dima pêvînayîşê aştî yê ke yenê rojdem reyde prosesî form genê. Rojhelatê Mîyanênî û Asya de hemberîya hêzî ya pîle, nê herêman de hemsencîyanê hêzî newe ra dîyar kena û fokusê eleqeyî yê kûrewî anjena tîya. Peymana ke Sûrîye de mîyanê SDG û Hukmatê Demdemî de ameye îmzekerdene, seba kurdan statûko xorîn kerd. Bi nê averşîyayîşê girîngî zelal o ke ameyox do goreyê averşîyayîşanê Tirkîya û Rojhelatê Mîyanênî form bigêro. 
 
Pergalê kûrewî yo ke tede hevkêşeyê kûrewî bi sîyasetê şerî form genê û çekdarbîyayîş lez beno de vengdayîşê Aştîye û Komelê Demokratîkî yê Birêz Abdullah Ocalanî têna muhîm nîyo; eynî dem semedê azadîya şarê ma û ameyoxê şaranê Rojhelatê Mîyanênî yê hemparî gamêka stratejîk a. Xeta sîyasetê demokratîkî ya ke Birêz Ocalan pêşnîyaz keno, herinda modelê netewe-dewlete cuya şaran a têduşt û azade esas gena. No nêzdîbîyayîş, têna seba şarê kurdî nê, seba pêro şaranê Rojhelatê Mîyanênî berê aştîyêka komelkî û azadîye akeno. 
 
Nê konteksî de, Têgêrayîşê Azadî yê Kurdan, bi vengdayîşê Aştîye û Komelê Demokratîkî yê Birêz Abdullah Ocalanî hişmendîya mesuldarî ya tarîxî 26ê teşrîna verêne de gamêke aver berd; semedê çareserîya persa kurde û ravûrîyayîşê demokratîkî îradeyêko muhîm ramojna. No îrade bi şeklêko şênber nîşan dano ke vera polîtîkayanê înkar û asîmîlasyonî yê ke se serrî yo ramînê, ravûrîyayîşêko demokratîk virazîya. 
 
Têgêrayîşê Azadî yê Kurdan derûdormeyê prensîbanê aştîye, demokrasî û cuya hempare de hêvîya xo newe kerde û derheqê mumkunbîyayîşê çareserîye de bawerîya komelî hêzdar kerde. No reftar, seba qednayîşê sîyasetê şerî yo ke Rojhelatê Mîyanênî de ramîno vengdayîşê aştîya mende yo. 
 
Qednayîşê polîtîkayanê înkar, teda û îmha yê ke se serrî yo domîyenê; bingeyê edalet, têduştîye û azadîye de awankerdişê cuye êdî mecburîyetêko tarîxî yo. Çareserîyêka mende îradeyê yew terefî reyde nê, qerardarîye, cesaret û dîyalogê rîbirî reyde mumkun a. 
Semedo ke proses dewam bikero, ganî çareserîye wayîrê garantî bibo. Na çarçewa de “Qanûnê Entegrasyon û Çareserîya Demokratîke” yê ke hewce kenê, do meşrûîyetê komelkî hêzdar bikerê û prosesî vera destkarîyanê keyfîyan bipawê. 
 
Nê konteksî de seba ke peynîya nê prosesî de aştîya mende bêro îmzekerdene û vernîya sîyasetê demokratîkî abibo, ganî gamê huqûqî yê ke hewce kenê bêrê eştene, komîsyono ke binê serbanê parlamentoyî de ronîya, Birêz Ocalanî reyde bêro têhet û seba caardişê prosesî mesuldarîye bigêro xo ser. Ganî astengîyê ke verê sîyasetê demokratîkî de yê bêrê wedaritene û azadîya Birêz Ocalanî bêro peydakerdene. Na game do terefê çareserîya demokratîke yê komelkî hêzdar bikero û mendebîyayîşê zemînê pêdîyayîşan garantî bikero. Aştîya mende bingeyê heqanê têduştan ê şaran de hêzdarbîyayîşê îradeyê cuya hempare reyde mumkun a. Na çarçewa de ma heme dorûveranê sîyasî û komelkîyan bingeyê bawerîya rîbirî û dîyalogê samîmî de seba awankerdişê prosesê aştî yê newî silayî kenê. Nê konteksî de ma veng danê îqtîdarê sîyasî: nê îrade yo ke aştîye wazeno rê dest bidê. Bingeyê edalet, têduştîye û azadîye de seba aştîyêka mende dem vîndî mekerê û game bierzê. 
 
Şaro kurd perspektîfê komelê demokratîkî reyde newe ra awanbîyayîşê Rojhelatê Mîyanênî de rolêkê girîngî kay keno. Kerdoxê nê prosesî têkoşîn û îradeyê şarê ma yo. Ganî her kes gamanê şênberan bierzo û bawerîya demokrasî hêzdar bikero. 
Averşîyayîşê Sûrîye û peymanê ke ameyî îmzekerdene, rîskê hêzdarkerdişê statukoyî anjenê. Labelê formkerdişê nê prosesî yê peyênî de, averşîyayîşê demokratîkî yê Tirkîya û Rojhelatê Mîyanênî do dîyarker bibê. 
 
Sey Partîya Herêmanê Demokratîkan, ganî şarê xo reyde sere de cinîye û domanî, her kesî reyde ma bêrê têhet, rêxistinbîyayîşî hêzdar bikerê û serkêşê prosesî bibê. Ganî rêxistinbîyayîşo komelkî her ca de hêzdar bibo; ma her kuçe, taxe û dewe de şarî reyde pêdîyayîşan virazê û wayîrê prosesî bibê. 
 
Ganî her merdim awankerdişê komelê demokratîkî de kerdox bibo û bi şeklêko aktîf tewrê nê prosesî bibo. Awankerdişê komelê demokratîkî têna hedefêko sîyasî nîyo; formê cuy o ke hêz, îradeyê şarî û hişmendîya xoîdarekerdişî esas geno yo.  
Na çarçewa de Meclîsê ma yê Partî, demê nêzdî de bi armancê;
Hêzdarkerdişê rêxistinbîyayîşanê herêmîyan, 
Hîrakerdişê zemînanê sîyasetê demokratîkî 
Zêdnayîşê tewrbîyayîşê şarî yê prosesê qeraran do planê çalakîyan ê şûmûldarî bikero. 
 
Nê konteksî de her şaristan, qeza, taxe û dewe de kombîyayîşê şarî, xebatê perwerdeyê demokratîkî, forumê ciwanan û meclîsê cinîyan do bêrê serûberkerdene. Perspektîfê aştîye û komelê demokratîkî do bermal ra heta cor bi şeklêko rêxistinkî vila bibo. 
 
Cinîyî û ciwanî hêzê ravûrnayoxî yê nê prosesî yo dînamîk ê. Modelê komelê demokratîko ke her wareyê cuye de temsîlê cinîyan ê têduştî û tewrbîyayîşê cinîyan ê azadî esas geno, do ameyoxê şarê ma awan bikero. Enerjîyê ciwanîye, hêzê ciwanan o afernayox û waştişê înan ê azadîye, muraya mîyanî ya sîyasetê demokratîkî ya. Sey Meclîsê Partî, vilakerdişê “Manîfestoyê Aştîye û Komelê Demokratîko” ke bi destê Birêz Abdullah Ocalanî virazîya; dayîş famkerdiş û wayîrkerdişê nê prosesê tarîxî wezîfeyê ma yo serekeyî yo. 
 
Aştîye têna hişbîyayîşê çekan nîya; bingeyê edalet, têduştîye, azadîye û wayûbirayîya şaran de awankerdişê cuyêka newî yo. Çarçewaya nê vîzyonî de armancê ma; demokratîkbîyayîşê dewlete, hêzdarkerdişê mekanîzmayanê demokrasîyê herêmî, garantîkerdişê awanîya komelkî ya zaf nasnameyî, zaf kulturî û zaf ziwanî yê. 
 
Caardişê nê armancan têna bi îradeyê sîyasî nê; hêzê şarî yê rêxistinkî reyde mumkun o. Ewro, têkoşînê demokrasî û azadî yo ke bi desan serrano ke şarê ma domneno, dekewt şêmuga tarîxî. No proses têna seba şarê kurdî nê, seba heme şaranê Tirkîya û Rojhelatê Mîyanênî mîyanê aştîye de berê awankerdişê cuyêka têduşt û azade akeno. Ameyoxê şaranê ma yo hempar, awankerdişê komelê demokratîkî de yew beno. Sey Partîya Herêmanê Demokratîkan ma, qerardarîya xo ya serkêşbîyayîşê sîyasetê demokratîkî, rêxistinbîyayîşê komelkî û têkoşînê aştîye reyna anê ziwan. 
 
Her keye, her taxe û her kuçe de ma do şarê xo reyde bêrê têhet; vengê aştîye, têduştîye û azadîye berz bikerê. Ma do her ware de prensîbanê komelê demokratîkî bîyarê ca, demêkê newî yo ke îradeyê şarî esas geno pêro pîya awan bikerê. 
 
Partîya Herêmanê Demokratîkan-Meclîsê Partî
26ê teşrîna verêne 2025 – Amed 
 
Çalakîyên Nêzîk